Genel Bilgiler

Sosyoloji, toplumu inceleyen bir bilim olması ve günümüzde daha çok pratik amaçlara hizmet etmesi yönünden aktif bir bilim dalı olma özelliğini taşımaktadır. Akademik sahada sosyoloji bölümlerinin olduğu yerlerde, akademisyenler ilk olarak yakın çevrelerini incelemekte ve toplumla ilgili gözlem yaparak sahaya inmektedirler. Bu sayede hem içinde bulunulan toplumun incelenmesi, hem de sorunlarının saptanması sağlanmaktadır.

Sosyoloji bölümleri tarafından yapılan araştırmalar hem topluma hizmet etmekte, hem de yeni araştırmacılar yetiştirmektedir. Yetiştirilen araştırmacıların en büyük özelliği, topluma ve çevrelerine objektif bir bakış açısıyla yaklaşabilmeleridir. Tüm bilim dallarında olması gereken objektiflik özelliği, sosyoloji bölümlerinde daha çok ön plana çıkmaktadır.

Teknolojik anlamda, sosyolojinin daha çok topluma hizmet etme yönünde hem sayısal verileri kullanması, hem de gözlemlerden yararlanarak topluma pratik yararlar sunma amacı taşıması, bu bilim dalının her zaman aktif ve gelişmeye açık olduğunun göstergesidir zira üzerinde çalışılan toplum sürekli değişmektedir.

Türkiye’deki üniversitelerin Edebiyat ve Fen-Edebiyat Fakülteleri’nin 81 tanesinde Sosyoloji Bölümü bulunmaktadır. Bu bölümler genellikle Genel Sosyoloji ve Metodoloji, Kurumlar Sosyolojisi, Uygulamalı Sosyoloji ile Toplumsal Yapı ve Değişme gibi bilim dallarına ayrılmaktadır.

Sosyoloji Bölümleri, dünyanın hemen hemen bütün üniversitelerinde bulunmaktadır ve bunlardan dünyanın sayılı üniversitelerinden Harvard Üniversitesi Sosyoloji Bölümü, sosyal bilimlere dünya çapında temel katkılar yapmıştır. Cambridge Üniversitesi sosyoloji alanında dünyanın önde gelen merkezlerinden birisidir. Başka bir üniversite olan Oxford Üniversitesi ise İngiliz toplumunun yanında Asya, Amerika ve Avrupa toplumlarını da incelemektedir. Her üç üniversitenin de temel araştırma alanları; sosyal eşitsizlik, organize suç, siyasi çatışma, gerçek dünya sorunları, aile ilişkileri, toplumsal cinsiyet gibi konulardır. Temel sorunsallar arasında küreselleşme, milliyetçilik, terörizm, eşitsizlik, siyaset gibi meseleleri inceler.

Türkiye’deki Sosyoloji Bölümlerine baktığımızda; 1914 yılında kurulan İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü ülkemizde sosyoloji biliminin gelişmesini sağlamış ve çeşitli süreçler sonrasında kapatılmış ve 1941 yılında tekrar kürsü haline gelmiştir. Ülkemizin sosyoloji bilimi ile ilgili birikiminde önemli bir yer edinmiş olan bölüm, toplumun değişen dinamikleri temel alınarak birçok çalışmaya temel teşkil etmiş ve birçok üniversitede sosyoloji eğitiminin gelişmesine hizmet etmiştir.